Zeer regelmatig krijgt Binnendijk-Bree Surveys vragen voorgelegd over het onderwerp ‘luchtvervoer over de weg’. Onduidelijkheid is er bijvoorbeeld over of trucking niet als luchtvervoer onder het VvM valt en of het CMR-Verdrag van toepassing is. Reden genoeg voor Frans Vonk van BBS om zich hierin nog eens te verdiepen. Hij beperkt zich daarbij tot het internationale luchtvervoer, waarop de bepalingen van het Verdrag van Montreal 1999 (VvM) van toepassing zijn.

Vonk begint met het opsommen van de definitie van een van de overeenkomsten: “Wanneer we spreken over het vervoer van luchtvracht, dan ligt daaraan een overeenkomst ten grondslag. Volgens art 11.1 VvM strekt de luchtvrachtbrief, behoudens tegenbewijs, tot bewijs van de overeenkomst, de ontvangst van de goederen en van de voorwaarden. Veelal zal op grond van de gegevens in de luchtvrachtbrief, zoals luchthaven van vertrek en bestemming, het VvM van toepassing zijn.”

Verder staan volgens hem op de luchtvrachtbrief allerlei clausules geprint die kunnen verschillen. Nu kunnen er geschillen voorkomen waarin het VvM en de clausules op de luchtvrachtbrief niet zijn voorzien. “In dat geval is het nationale recht van toepassing. In Nederland zal de rechter dan nagaan wat partijen zijn overeengekomen, wat zij wederzijds hebben verklaard en wat zij redelijkerwijs uit elkaars verklaringen mogen afleiden”, aldus Vonk.

Tot waar de aansprakelijkheid zich beperkt
Wanneer het gaat over trucking, dan is volgens de expert allereerst van belang dat art 18.4 VvM bepaalt dat de aansprakelijkheid van de luchtvervoerder zich beperkt tot het deel van het traject dat door de lucht is afgelegd, dus niet over land, zee of binnenwateren, buiten de luchthavens behoudens bij vervoer anders dan door de lucht in het kader van laden, lossen of overlading. Tot zover zou trucking niet als luchtvervoer onder het VvM vallen en zouden dus, aangenomen dat het internationaal vervoer over de weg betreft, de voorwaarden van de CMR-conventie van toepassing zijn.

“De vraag is uiteraard of dat ook van belang is, in de zin van voor- of nadelig? Beide!” Hij legt uit: “De maximale aansprakelijkheid van de vervoerder onder CMR is 8,33 SDR per kg en die onder het VvM 19 SDR. Dat scheelt een slok op de spreekwoordelijke borrel. Daartegenover staat dat de limiet onder de CMR conventie doorbroken kan worden en die onder het VvM niet. Maar goed, de vraag is of trucking nu luchtvervoer is (VvM) of wegvervoer (CMR).”

In artikel 18 VvM staat verder: Wanneer de luchtvervoerder, zonder overeenstemming met de afzender (contractuele wederpartij) een ander middel van vervoer dan een luchtvaartuig gebruikt voor het gehele vervoer of een deel daarvan, dan wordt dit geacht te zijn binnen het vervoer door de lucht en dus onder het VvM. “Dit betekent dus dat, wanneer trucking wel is overeengekomen dit (wegvervoer-) deel niet valt onder het regime van het VvM, maar onder de CMR. In dat geval is een overeenkomst van gecombineerd, multimodaal vervoer overeengekomen.” In artikel 38 VvM is aandacht voor dit onderwerp. Daarin staat dat, behoudens het gestelde in 18.4 VvM het Verdrag alleen van toepassing is op het door de lucht afgelegde vervoerstraject. “Wanneer de goederen in zo’n geval met schade worden afgeleverd dan zal moeten worden vastgesteld waar die schade zich heeft voorgedaan, tijdens het lucht- dan wel het weg vervoer en overeenkomstig de limiet van het desbetreffende deel zal de schade afgewikkeld moeten worden. Wanneer niet valt vast te stellen waar de schade is opgetreden, dan wordt de hoogste limiet, in dit geval van het VvM, aangehouden.”

Lees het volledige artikel op pagina 38 van cargohub magazine