De afgelopen tien jaar zijn omgevlogen voor de luchtvrachtbrancheorganisatie ACN (Air Cargo Netherlands). Hoe kan het ook anders? Geen dag hetzelfde. Door de hectiek van innovaties, wijzigingen in regelgeving en golfbewegingen in de economie moet er voortdurend op nieuwe situaties worden ingespeeld.

ACN werd destijds op het schild van voorloper ATAN (Air Transport Association Netherlands) gehesen teneinde de verschillende sectoren in de luchtvrachtindustrie nóg beter te laten samenwerken. Terugblikkend op het eerste decennium van ACN constateren voorzitter Rob Spaans en directeur Ben Radstaak met tevredenheid dat de organisatie geen spat aan actualiteit heeft verloren. “Het is nog steeds uniek in Europa om een samenwerkingsvorm te hebben die alle schakels in de luchtvrachtketen verbindt,” zeggen zij. Buiten onze landsgrenzen wordt de bijzondere waarde hiervan steeds meer onderkend. Onlangs is in Zwitserland (Zürich, Basel en Genève) een soortgelijke vereniging opgericht en ook rond Frankfurt en in Rusland is men daarmee bezig. Vooraf werd aan Radstaak gevraagd om de Zwitserse luchtvrachtgemeenschap te vertellen hoe ACN de samenwerking tussen de verschillende bloedgroepen in de branche gestalte geeft en dagelijks coacht. In Frankfurt waar op de luchthaven gevestigde luchtvrachtbedrijven ook pogingen doen om hun krachten te bundelen, heeft Schiphol vrachtdirecteur Enno Osinga onlangs tekst en uitleg gegeven over de werkwijze van ACN. En in Rusland worden vanuit de overheid momenteel eveneens verkenningen gedaan om tot eenzelfde soort koepelorganisatie voor de luchtvracht te komen.

Voordeel voor iedereen
Waarom wij al tien jaar een voorsprong op het buitenland hebben? “Het functioneren van ACN geeft eigenlijk weer hoe in Nederland organisaties en overheid gewend zijn met elkaar samen te werken,” zegt Spaans. “Binnen de luchtvrachtindustrie streven autoriteiten en ondernemingen er gezamenlijk naar om vervoersprocessen zodanig veilig en efficiënt te maken dat iedereen daar voordeel van heeft. Deze vorm van polderoverleg stamt al vanuit de Middeleeuwen. Dat heeft te maken met de historische strijd tegen het water, de geringe omvang van ons land en de noodzaak om met andere landen handel te drijven. Ook nu nog. Wij zijn met onze gateway Schiphol veel meer afhankelijk van internationale goederenstromen dan Frankrijk, Engeland en Duitsland met hun veel grotere interne markten. Overal moeten wij ons vrachtaandeel bevechten. Dat betekent dat wij vrachtstromen beter, slimmer en veiliger moeten aansturen, met gebruikmaking van de totale infrastructuur op Schiphol. Wij moeten aantonen dat wij dankzij ons vakmanschap dienstverleningen voor speciale en gevoelige vracht sneller en kostenefficiënter kunnen inrichten dan in andere landen. Daarmee kunnen wij buitenlandse bedrijven overtuigen dat het voor hen het beste is om Amsterdam voor het oplossen van moeilijke opdrachten te kiezen. Als dat gebeurt, mag je redelijkerwijs verwachten dat zij ons ook hun makkelijker vracht zullen gunnen.”

Voortrekkersrol
Een belangrijke voorwaarde voor het succes hiervan zijn het toenemend gebruik van voortdurend geavanceerder wordende technologie en doorgaande vereenvoudiging van administratieve procedures. Het meest zichtbaar in deze ontwikkeling zijn de stappen die op het gebied van e-link en e-freight worden gemaakt. “Mede onder druk van de overheid worden de processen die autoriteiten en bedrijven hiervoor in gang hebben gezet, op elkaar  afgestemd om op een doeltreffende manier informatie aan te leveren,” licht Radstaak toe. “Aan de hand daarvan worden controles uitgevoerd.” Spaans: “Wat dit betreft vervult Europa een voortrekkersrol in de aanpassing van regelgeving en procesmatige veranderingen. De Verenigde Staten lopen ook voorop, maar daar worden veranderingen in regelgeving meer door angst voor de buitenwereld ingegeven.” Hoe het ook zij, het tot stand brengen van koppelingen tussen de diverse schijven en het doorvoeren van vernieuwingen in IT is er niet alleen op gericht vrachtstromen efficiënter en veiliger te maken maar ook om de papierstroom te elimineren. Spaans en Radstaak erkennen dat de standaardisatie van IATA daarbij leidend is. Al enige jaren is ACN samen met IATA nauw betrokken bij de implementatie van e-freight in de luchtvrachtindustrie. Vanuit een zelfde innovatieve benadering is via het SmartGate concept een koppeling gemaakt met de Europese database van Erkende Agenten. “Erkende agenten in Nederland kunnen met hun ACN Pas simpelweg toegang krijgen tot de database,” verklaart Radstaak. “Het systeem is inmiddels operationeel. We zijn nu bezig met een pilot met de elektronische Cargo Security Declaration. Deze proef is zojuist met succes afgerond, zowel in Engeland als hier.” “Voor de komende drie jaar hebben we een aantal hoofdtaken in ons beleid geformuleerd dat ons in staat stelt de belangen van de totale luchtvrachtsector in Nederland zo goed mogelijk te behartigen,” voegt Spaans eraan toe. “Hiervoor hebben we een actieplan hebben opgesteld.”

Populair maken op scholen
De stagnatie in de luchtvrachtvolumes vanwege de huidige dip in de wereldeconomie zal niet eeuwig duren. Als de internationale markten aantrekken, mag je ervan uitgaan dat alles weer gaat groeien, ook de vrachtbedrijvigheid op Schiphol. “Het is realistisch om nu al met toekomstige groei rekening te houden,” vindt Spaans. “Dat is ook de reden waarom een evenwichtige invulling van de arbeidsmarkt een van de speerpunten van ACN is. De komende jaren zullen luchtvrachtbedrijven met name behoefte krijgen aan middenkader. Je praat dan over MBO-niveau. Al langer is gebleken hoe lastig het is om juist aan middelbaar opgeleid personeel te komen. Daarom is het van belang om bijtijds maatregelen te nemen. Op de eerste plaats zullen we luchtvracht populair moeten maken op scholen. We moeten jongeren die van relevante opleidingen komen, laten zien hoe leuk en aantrekkelijk het kan zijn om bij een luchtvrachtbedrijf op Schiphol te werken. Het is een kwestie van ‘bekend en bemind’ maken. Hoe vaak zien we niet dat mensen, nadat zij eenmaal zijn binnengekomen in de luchtvrachtindustrie, snel gehecht raken aan de geheel eigen cultuur en romantiek. Andere manieren waarop we jongeren affiniteit voor de sector kunnen bijbrengen, is ervoor te zorgen dat ze goede stageplaatsen krijgen. Ook het geven van gastcolleges en rondleidingen kunnen daar een bijdrage aan leveren.”

Het beste van onszelf
Vanzelfsprekend wordt de kwaliteit van de dienstverlening – per slot van rekening bestaat de kern daarvan uit het ‘schuiven’ van goederen van A naar B – bepaald door de inzet van het personeel. Hoe gemotiveerder de medewerkers, hoe beter de prestatie.  Zeker in een groeisituatie wordt dit al gauw een beslissende factor waarmee de vrachtgemeenschap op Schiphol zich van concurrerende luchthavens kan onderscheiden. “Dienstverlening wordt gemaakt op de werkvloer, met mensen en door mensen,” benadrukt Spaans. “Iedere dag zetten zij een product neer waarop wij als sector worden beoordeeld. Daarin zit zowel onze kwetsbaarheid als onze kracht. Wij moeten letterlijk het beste van onszelf geven om die kracht te realiseren. Het is een gegeven dat Nederland het steeds meer moet hebben van dienstverlening. De regio Schiphol en omgeving heeft een palet van diensten die de wereld nodig heeft. Dat geldt niet alleen voor het vervoer van en naar overzeese gebieden maar ook voor de ontsluiting naar het Europese achterland.”

Klaar zijn
Spaans vindt het verkeerd om bij voorbaat pessimistisch te doen over de tegenvallende economie. “Tweederde van het probleem is perceptie. Op dit moment mag het dan tegen zitten, het kan zomaar zijn dat het in 2013 snel beter gaat. Met behulp van de moderne communicatiemiddelen weten we precies wat er in de wereld gaande is. Er zijn kleine signaaltjes die erop wijzen dat de huizenmarkt en de werkgelegenheid in de Verenigde Staten aantrekken. In het Verre Oosten doet zich ook herstel voor. Ook onze buren in Duitsland doen het beter. Hopelijk zijn dit de prille voorboden van een krachtige economische verbetering. Op een gegeven ogenblik moet het uitstellen van aankoopbeslissingen voorbij zijn en zullen consumenten er weer toe overgaan nieuwe producten te kopen. Nemen de goederenstromen toe, dan moeten we daar klaar voor zijn.” Radstaak wijst erop dat de wereldeconomie nog steeds groeit in zijn totaliteit. Op exportgebied heeft ons land zich in deze groei ontpopt tot leverancier. “Deels door de lage euro leveren Nederlandse bedrijven allerlei onderdelen aan maakindustrieën in landen als China en India,” zegt Radstaak. “Veel van deze dikwijls hoogwaardige technische producten gaan met het vliegtuig.”

 Estafette tussen deelnemers
Sinds het uitbreken van de financiële malaise heeft er een opvallende omslag in de luchtvrachtstromen plaatsgehad. In tegenstelling tot vroeger toen overweldigende importvolumes op binnenkomende vluchten de export financierden, is het accent op export komen te liggen. De groei van de export van hoogwaardige goederen overtreft die van de import van laagwaardige goederen maar het is zeker niet zo dat deze de import financiert. Wat de luchtvrachtindustrie misschien nog pijnlijker treft dan de afname van volumes, is de negatieve beïnvloeding van de prijzen als gevolg van de overcapaciteit aan vrachtruimte op vliegtuigen. “Het zijn spannende tijden,” merkt Spaans op over de spanningen die hierdoor tussen luchtvaartmaatschappijen en dienstverleners kunnen ontstaan. “In plaats van geld te verspillen aan onderling gedoe is het beter om met elkaar samen te werken. Op zich wordt er al goed samengewerkt maar dat zou misschien nog intensiever kunnen. Zoeken naar synergie stimuleert alle sectoren in de industrie om de supply chain verder te optimaliseren. De uitkomst van de totale prestatie blijft het resultaat van een estafette tussen individuele deelnemers aan de keten. Het is de kunst om het stokje zo soepel mogelijk door te geven.”

 

Plan van Aanpak 2013 tot 2015

ACN zal de komende twee jaar prioriteit geven aan de volgende projecten.

ACN Pas
De functionaliteit van de ACN Pas wordt verbeterd en uitgebreid door koppeling aan e-Freight via eLink/AirLink, koppeling aan de EU database van Erkende Agenten en registratie van Vaste Vervoerders.

DGVS, ECS en eCR
Als formele beheerder is ACN verantwoordelijk voor een correcte werking en gebruik door de deelnemers aan DGVS, ECS en eCR. Samen met Cargonaut draagt ACN verantwoordelijkheid voor een goede werking van deze systemen.

e-Freight
ACN heeft zich vanaf de eerste internationale pilot in 2007 actief ingezet voor de verbreiding van e-Freight in Nederland en was in 2010 initiatiefnemer van het project e-Freight@NL. In 2012 heeft ACN IATA geholpen met het testen van de eCargo Security Declaration. De komende jaren gaat ACN door met actieve promotie van e-Freight, tevens zal zij ondersteuning geven bij de implementatie.

Schiphol SmartGate Cargo
Via deze unieke publiekprivate werken Douane, Schiphol Group, KLM Cargo en ACN aan een samenhangend single window concept (eCR/eCC) voor controle van de uitgaande goederenstroom, met flexibele one stop inspectie opties (Joint Inspection Center, mobiele scans en remote scanning) voor 1^e en 2^e linie bedrijven. SmartGate is gestart in 2009 en wordt de komende jaren gefaseerd gerealiseerd.

eLink/AirLink/Optimalisatie aan- en afvoer (gezamenlijke planning, ‘milkrun’, bundeling)
Met een betere planning is het mogelijk het aantal vervoerbewegingen over de weg te verminderen en ervoor te zorgen dat er meer lading in dezelfde truck wordt vervoerd. ACN is beheerder van eLink en stuurt de verdere ontwikkeling aan, in samenwerking met SADC, Cargonaut, SmartLOXS, Schiphol en de Douane.

Verbetering instroom naar en vanuit het beroepsonderwijs/aanpak arbeidsmarkt
In samenwerking met een groep enthousiaste leden, Schiphol College en diverse beroepsopleidingen zal ACN nagaan hoe de luchtvrachtbranche op een voor jongeren aansprekende manier over het voetlicht kan worden gebracht.

Ontwikkeling green lanes/corridors
In 2013 start ACN een oriënterend onderzoek in samenwerking met de Douane, luchtvaartmaatschappijen en expediteurs naar de mogelijkheid om de controles op het vrachtproces vóór vertrek in het buitenland te laten plaatsvinden.

Nichemarkten
ACN zal haar leden desgevraagd helpen bij het identificeren en op de agenda zetten van kansen om de dienstverlening voor nichemarkten te verbeteren.

door Micha Ouwendijk